Σαράιγ, Μωρίς Πωλ Εμμανουήλ

(Sarrail). Γάλλος στρατηγός (1856-1929). Το 1900, με το βαθμό του ταγματάρχη διορίστηκε υπασπιστής του στρατηγού Αντρέ, υπουργού των Στρατιωτικών. Από την εποχή αυτή άρχισαν και οι επαφές του με πολιτικούς κύκλους, στις τάξεις των οποίων δημιούργησε πολλές φιλίες. Χάρη στις γνωριμίες αυτές διορίστηκε στη συνέχεια διευθυντής της στρατιωτικής σχολής πεζικού του Σαιν Μαιξάν (1907-1911). Όταν άρχισε ο A’ Παγκόσμιος πόλεμος, ο Σ. ήταν διοικητής του ΣΤ σώματος στρατού στο Σαλόν Συρ Μαρν και από το Σεπτέμβρη 1914 ανάλαβε τη διοίκηση της Γ’ στρατιάς. Με την ιδιότητα αυτή πήρε μέρος στην πρώτη μάχη του Μάρνη, στην οποία απόκρουσε τις διμέτωπες επιθέσεις των Γερμανών και κατόρθωσε μάλιστα να συγκρατηθεί στο περιχαρακωμένο στρατόπεδο του Βερντέν. Η σημαντικότερη κίνησή του στη μάχη αυτή, ήταν ότι δεν οπισθοχώρησε πολύ και μπόρεσε έτσι να διατηρήσει συνεχή επαφή με το στρατόπεδο του Βερντέν. Τον επόμενο χρόνο, η γραμμή που κατείχε η Γ’ στρατιά, άρχισε να γίνεται επισφαλής, εξαιτίας των συνεχών γερμανικών επιθέσεων. Η αδυναμία του Σ. να τις αποκρούσει, οδήγησε το 1915 στην αντικατάσταση του από το στρατηγό Υμπέρ. Τον Αύγουστο του 1915 ο Σ. διορίστηκε διοικητής της γαλλικής στρατιάς της Ανατολής, η οποία βρισκόταν στα Δαρδανέλλια και άρχισε να μεταφέρεται τμηματικά στη Θεσσαλονίκη. Ο Σ. έφτασε στην πόλη στις 12 Οκτωβρίου του ίδιου χρόνου. Ο Σ. προσπάθησε να συγκράτησα τις γραμμές του κατά μήκος των σερβικών συνόρων ως το Δεκέμβρη, έπειτα όμως συμπτύχθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου οργάνωσε περιχαρακωμένο στρατόπεδο. Από το Σεπτέμβριο ως το Νοέμβριο του 1916 ανάλαβε επίθεση, με σκοπό την ενίσχυση της Ρουμανίας η οποία βγήκε τότε στον πόλεμο. Πέτυχε τότε να καταλάβει τη Φλώρινα και να αναγκάσει τους Βούλγαρους να εγκαταλείψουν το Μοναστήρι. Το Δεκέμβριο του 1916 διορίστηκε αντιστράτηγος των συμμαχικών δυνάμεων της Ανατολής. Το Μάιο και τον Ιούνιο του 1917 πήρε εντολή να καταλάβει τον Πειραιά, την Αθήνα, την Κόρινθο και τη Θεσσαλία, περιοχές που επικρατούσαν οι οπαδοί του βασιλιά Κωνσταντίνου. Το Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου, μετά την ανάληψη της αρχής από τον Κλεμανσώ, ανακλήθηκε στη Γαλλία. Το 1918 αποχώρησε από το στρατό εξαιτίας της ηλικίας του. Στις εκλογές του 1919 έβαλε υποψηφιότητα βουλευτή στο Παρίσι αλλά δεν πέτυχε. Η νέα όμως κυβέρνηση τον ξανάφερε στο στρατό «τιμής ένεκεν». Το Νοέμβριο του 1924, η ριζοσπαστική κυβέρνηση Εριώ τον διόρισε ύπατο αρμοστή στη Συρία και αρχηγό της γαλλικής στρατιάς του Λίβανου. Η απολυταρχική όμως διοίκηση του, προκάλεσε εξέγερση των Δρούσων, που προξένησαν στα γαλλικά στρατεύματα σημαντικές απώλειες. Ανακλήθηκε τότε οριστικά και από τότε αποσύρθηκε από οποιαδήποτε δράση. Έγραψε απομνημονεύματα, που αναφέρονται στην περίοδο που ήταν στη Θεσσαλονίκη με τον τίτλο Η διοίκηση μου στην Ανατολή (1920). Ο στρατηγός Σαράιγ, διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων της Μακεδονίας (φωτ. από την έκδ. «100 + 1 χρόνια Ελλάδα»).